Definicja podawana przez encyklopedię Britannica mówi, że „sprężone powietrze to powietrze o zmniejszonej objętości i utrzymywane pod ciśnieniem”.
Wikipedia z kolei mówi, że „sprężone powietrze to powietrze utrzymywane pod pewnym ciśnieniem, które zwykle jest wyższe od ciśnienia atmosferycznego”.
Niezależnie od definicji mamy do czynienia z powietrzem, czyli mieszaniną gazów.
Możemy wyróżnić dwa rodzaje składników powietrza:
- stałe, których udział procentowy niewiele się zmienia np. azot i tlen,
albo
- zmienne, których zawartość procentowa zmienia się w zależności od warunków zewnętrznych np. dwutlenek węgla, para wodna lub dwutlenek siarki.
Dodatkowo w powietrzu mogą występować
- składniki mineralne jak pyły i sadze
oraz
- składniki organiczne jak drobnoustroje i zarodniki roślin.
Powietrze po zmniejszeniu swojej objętości staje się sprężonym powietrzem nazywanym często w przemyśle, jako czwarte medium (po elektryczności, gazie ziemnym i wodzie). Jego skład nie zmienia się. Jedynie w procesie sprężania zwiększa się temperatura, która powinna być brana pod uwagę analizując potencjalne zastosowanie sprężonego powietrza. Do obniżenia temperatury wykorzystywana jest chłodnica końcowa wyposażona często w separator cyklonowy usuwający częściowo problem związany z parą wodną.
Drugim czynnikiem koniecznym do monitorowania to zawartość pary wodnej. Podczas sprężania powietrze na pewnym etapie nie będzie mogło wchłonąć więcej pary wodnej, wilgotność względna osiągnie 100%, powietrze osiągnie stan ciśnieniowego punktu rosy i dalsze sprężanie powodować będzie kondensację pary wodnej. Skondensowana para wodna usunięta będzie w separatorze cyklonowym, ale są aplikacje wymagające znacznie mniejszej ilości pary wodnej i dla nich sprężone powietrze będzie poddane uzdatnieniu w osuszaczu. W zależności od wymaganej zawartości pary wodnej dobiera się konstrukcję osuszacza.
Skoro powietrze zawiera pyły, sadze, drobnoustroje, zarodniki roślin, ale też opary oleju np. związane z konstrukcją sprężarki lub zasysane z otoczenia to trzecim czynnikiem, który powinien być brany pod uwagę w zależności od wykorzystania sprężonego powietrza to zanieczyszczenia i zapach. Do usunięcia pyłów stosuje się filtry, których stopień filtracji ponownie dobierany jest do przeznaczenia sprężonego powietrza, a do usunięcia zapachu stosowany jest filtr węglowy.
Usuwając powyższe zanieczyszczenia otrzymujemy sprężone powietrze o odpowiedniej jakości, które norma ISO 8573-1 podaje, jako ciąg trzech cyfr mówiących o klasie zanieczyszczeń olejem-cząstkami stałymi-wodą.
Takie sklasyfikowanie jakości sprężonego powietrza ułatwia dobór urządzeń w zależności od aplikacji np. urządzenia wykorzystywane w transporcie pneumatycznym potrzebują powietrza klasy 5.3.4 (olej/pył/woda), a powietrze wykorzystywane do sterowania musi spełniać wymogi klasy 1.1.4.
Oprócz jakości sprężonego powietrza, drugim ważnym parametrem jest jego ciśnienie. Ciśnienie z definicji to wartość siły działającej na jednostkę powierzchni. Istnieje wiele jednostek ciśnienia, używanych w przeszłości lub aktualnie, w metrycznych jednostkach miary lub anglosaskich, ale najbardziej popularnymi jednostkami w technice jest 1 bar = 100 kPa = 0,1 MPa.
Sprężone powietrze wykorzystywane było od dawna np. w kuźniach lub odlewniach do podwyższenia temperatury. Rozwój zastosowań sprężonego powietrza przypada na XX wiek i wiąże się ze skokiem technologicznym w zakresie ruchu obrotowego (silniki pneumatyczne) lub posuwisto-zwrotnego (siłowniki) oraz technologii natryskowej (rozpylacze i atomizery) i oddechowej (sporty nurkowe, pożarnictwo, medycyna).
Sprężone powietrze wytwarzane jest przez dmuchawy lub sprężarki (w zależności od wymaganego nadciśnienia). Technika Systemów Sprężonego Powietrza oferuje sprężarki bezolejowe i smarowane olejowo, śrubowe, łopatkowe i tłokowe oraz urządzenia do magazynowania i uzdatniania sprężonego powietrza. Z nami możesz mieć sprężone powietrze w odpowiedniej ilości, o odpowiednim ciśnieniu i odpowiedniej jakości. Zasilisz każde urządzenie pneumatyczne, a profesjonalny serwis zapewni długoterminową, bezproblemową eksploatację.